Những gợi ý để bạn điều chỉnh ngôn ngữ cơ thể một cách hợp lý

Đôi khi, các nhà lãnh đạo vẫn có thể điều hành doanh nghiệp một cách hiệu quả thông qua cử chỉ và sắc thái biểu cảm mà không cần dùng nhiều đến lời nói. Tuy nhiên, điều chúng ta bàn đến là sự đúng đắn của cử chỉ và sắc thái biểu cảm như thế.

Tôi chợt nảy ra ý tưởng này khi xem xong bộ phim Taking Chance (một bộ phim trên kênh HBO với sự tham gia diễn xuất của Kevin Bacon) kể về quá trình Lt Col Mike Strobl dẫn dắt chàng lính hải quân Lance Corporal Chase Phelps.

Dù Bacon đóng vai chính nhưng toàn bộ lời thoại của anh chắc không đến 10 trang và hầu hết các câu thoại chỉ vỏn vẹn trong 1 đến 2 câu/ lần. Bất chấp điều đó, diễn xuất của Bacon vẫn thật thuyết phục khi thể hiện được tâm huyết của nhân vật chính dành cho người lính trẻ và diễn tả đầy đủ những xung đột nhân vật phải trải qua bởi những hành động, cử chỉ nhân vật thực hiện rất hợp lý và xứng đáng với trong trách mình đảm đương.

Từ diễn xuất của Bacon, chúng ta có thể suy ra một điều rằng nhà lãnh đạo không nhất thiết phải luôn luôn dùng lời nói để truyền tải thông điệp đến đối tượng giao tiếp; cử chỉ và các sắc thái biểu cảm thường lại chứa đựng nhiều điều hơn lời nói. K

hông may là, thứ ngôn ngữ không lời này thường bị sử dụng sai mục đích để biểu lộ sự xao lãng, thiếu tôn trọng hay đôi khi là thái độ ghét bỏ. Những người ở vị trí chủ chốt càng phải cẩn trọng với không chỉ lời nói mà còn cả với ngôn ngữ cơ thể của họ.

Dưới đây là một số gợi ý để bạn điều chỉnh ngôn ngữ cơ thể một cách hợp lý.

Giãn cơ mặt. Tôi đã từng cộng tác với một kỹ sư có khả năng tốt trong việc truyền dạy cho người khác và đó là cũng là công việc mà anh yêu thích. Nhưng từ khi chuyển sang công ty mới, mọi người không muốn tiếp xúc với anh và mỗi khi họ nhìn thấy anh trong văn phòng đều là lúc khuôn mặt anh đang cau lại và tỏ ra rất căng thẳng. Nét mặt của anh ta nói lên một điều “tất cả hãy biến đi”. Thực tế, anh ta đang tập trung cao độ với những người mà anh ta vẫn còn có thể hòa hợp. Biết được yếu điểm đó, anh liên tục nhắc mình phải giãn cơ mặt. Dần dần, anh ta trở thành người dễ gần hơn và giao tiếp được với nhiều đồng nghiệp mới hơn. Bạn cũng có thể tự luyện tập trước gương. Hãy tin tôi, điều này không hề phù phiếm chút nào.

Nhờ người khác giám sát. Hãy nhờ một đồng nghiệp thân thiết quan sát biểu hiện khuôn mặt và cử chỉ của bạn trong suốt cuộc họp đặc biệt trong những cuộc họp có nảy sinh các cuộc tranh luận gay gắt. Nếu bạn buồn rầu hoặc cáu kỉnh hoặc bạn ngồi ngả vào ghế và nhìn xa xăm ra ngoài cửa số thì cử chỉ của bạn tố cáo: bạn có thể đang chú ý đi chỗ khác. Nếu gương mặt bạn biểu lộ sắc thái trầm trọng thì bạn thể hiện mình đang bực mình. Hãy lưu ý rằng mọi người không chỉ nghe những gì bạn nói mà còn để ý cả những cử chỉ, thái độ bạn thể hiện khi nói ra điều đó.

Hãy cư xử đúng tầm. Ở một số nền văn hoá, điển hình là văn hoá của người gốc Mỹ và Scandinavi, những người ở vị trí hàng đầu thường nói rất ít và thường xuyên là người phát biểu cuối cùng, chốt lại những vấn đề quan trọng. Là nhà quản lý, bạn cần khuyến khích cấp dưới phát biểu trước một cách tự do và chỉ xen vào cuộc thảo luận khi bạn muốn bổ sung một điều gì thật cần thiết. Khi tranh luận đang ở cao trào, điều thu hút người khác nhất chính là sự thâm trầm, đĩnh đạc. Đừng lên tiếng vào lúc này. Khi bạn đã có được sự chú ý của mọi người, hãy nói một cách điềm tĩnh và đầy thuýêt phục. Người biết thể hiện uy quyền chính là người biết tiết chế cảm xúc trong khi mọi người đã mất bình tĩnh.

Lãnh đạo không cần phải đi tới đi lui với gương mặt nghiêm nghị. Khi vấn đề xảy đến, nhà lãnh đạo rất nên biểu hiện sắc thái cảm xúc đi kèm với lời nói. Là lãnh đạo, bạn hoàn toàn có quyền phát biểu bằng giọng nói đầy uy quyền và sức mạnh để nêu bật sự cấp thiết của vấn đề tại thời điểm đó. Ví dụ, nếu một nhóm không hoàn thành công việc đúng thời hạn dù cho họ có đầy đủ công cụ và nguồn lực cần thiết thì khi đó, nhà lãnh đạo cần nói ra những lời khích lệ đầy nhiệt huyết. Sắc thái cảm xúc nếu được dùng đúng mục đích sẽ có tác dụng thu hút mọi người chú ý tới những vấn đề quan trọng, cấp thiết.

Đương nhiên, bạn cũng cần hết sức thận trọng với nó. Tôi vẫn còn nhớ cuộc nói chuyện với huấn luyện viên môn hockey của trường đại học Michigan – ông Red Berenson. Ông kể rằng nếu khi đó ông trót lên giọng với cầu thủ mới thì rất có thể, ông đã mất đi sự yêu mến của cậu. Mặt khác, nếu ông không thỉnh thoảng nghiêm khắc như vậy thì cậu thủ này có thể đã mất đi sự tập trung. Như vâỵ, việc sử dụng các sắc thái cảm xúc đi kèm lời nói vào lúc nào với đối tượng nào cũng là điều bạn cần cân nhắc.

Một trong những trường đoạn ấn tượng nhất của bộ phim Taking Chase là khi nhân vật Bacon chứng kiến thi thể của người lính ngã trận nằm trong quan tài. Khi đó, không ai để ý nhưng riêng Bacon cảm thấy mình có trách nhiệm phải chỉnh trang lại trang phục cho người lính trẻ trước khi anh ta được đưa đi chôn cất. Không có bất kỳ lời thoại nào trong cảnh này nhưng chính cảm xúc của Bacon đã nói lên tất cả.