Khai phá đam mê

Một khi chúng ta thật sự yêu thích công việc hay một hoạt động nào đó và tập trung toàn bộ năng lực, cả về thể chất và tinh thần để hoàn tất nó ở mức tốt nhất có thể, thì ngay cả những hoạt động tưởng như nhàm chán cũng sẽ trở nên vô cùng thú vị, tuyệt vời… 

Ảnh minh họa

Dave là một vận động viên trượt tuyết. Hiện nay, anh đang giữ một trong những vị trí dẫn đầu chinh phục đỉnh Utah. Để có được thành tích ngày hôm nay, anh đã phải dành ra bốn tiếng mỗi ngày để leo núi, tập trượt trên những đoạn dốc cheo leo, hiểm trở. Và có lẽ, không nhiều lắm những vận động viên đến với bộ môn trượt tuyết với một niềm đam mê cháy bỏng như anh. 
“Trong cuộc sống, có những lúc phải biết hy sinh để trở nên vĩ đại, và có những lúc cần quên đi bản thân mình mới cảm nhận được hạnh phúc” – Robert Louis Stevenson. 
Mỗi buổi tập đối với anh đều là một cơ hội mới để anh khám phá chính bản thân mình. Niềm vui thích lớn nhất, có sức hấp dẫn mạnh mẽ nhất đối với anh là cảm giác hứng khởi được bay bổng trong gió tuyết khi trượt xuống trườn dốc… Những lúc ấy, trong lòng anh dậy lên một niềm hạnh phúc mãnh liệt mà không gì có thể so sánh được… 
Mihaly Csikzentmihalyi, giáo sư tại trường Kinh doanh Peter Drucker thuộc Đại học Claremont, là người đặc biệt quan tâm nghiên cứu về những trải nghiệm hạnh phúc như trường hợp của Dave. Ông gọi đó là cảm giác sảng khoái tuyệt đỉnh khi con người thực hiện được một cách xuất sắc điều mà mình ham thích nhất. Thi sĩ David Whyte gọi đó là “sự trải nghiệm tuyệt vời về khoảnh khắc hiện tại, đến nỗi chính chúng ta cũng không ngờ rằng mình đã từng trải qua khoảnh khắc ấy”. 
Tôi tin rằng tất cả chúng ta, ai cũng đã từng một lần trải qua cảm giác bay bổng tuyệt vời đó. Đó có thể là những phút “xuất thần” khi bạn sáng tác được một bài thơ, một đoạn văn hay, hoặc cũng có thể là lúc bạn lao mình trượt tuyết xuyên qua những dốc núi hiểm trở, hay ngồi vắt vẻo trên yên xe đạp chạy loanh quanh qua những con đường làng ngoằn ngoèo vào mỗi buổi chiều… Nói chung, những hoạt động sống hàng ngày của chúng ta thật đa dạng, nhưng điều quan trọng là chúng ta có cảm nhận được sự thích thú trong hoạt động của mình hay không! Rất nhiều khi chúng ta làm việc mà không cảm thấy hứng thú hay yêu thích chỉ vì thiếu vắng cảm xúc, thiếu vắng sự hăng say…. 
Sau nhiều năm nghiên cứu, Mihaly Csikzentmihalyi rút ra kết luận rằng để có thể cảm nhận được cảm giác sảng khoái tuyệt đỉnh trong một hoạt động nào đó, cần hội đủ các điều kiện sau: yếu tố thử thách trong hoạt động để tạo hứng khởi; tập trung sự chú ý và huy động tối đa sức mạnh tinh thần, thể chất để chinh phục mục tiêu; đẩy cảm xúc nhiệt thành lên cao độ trong suốt quá trình hoạt động. 
Csikzentmihalyi và các cộng sự cũng tiến hành nghiên cứu trên hàng ngàn người và nhận thấy rằng, những ai có nhịp sống bình lặng, ít gặp khó khăn, thách thức, có nhiều thời gian nhàn rỗi lại ít cảm thấy mãn nguyện trong cuộc sống hơn so với những người mà nghề nghiệp có nhiều thử thách thú vị khiến họ phải nỗ lực tìm cách huy động mọi khả năng của bản thân để vượt qua. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy những người thường trải qua cảm giác sảng khoái tột đỉnh trong công việc và cuộc sống hàng ngày thì sống hạnh phúc, lạc quan hơn so với những người chưa từng biết đến cảm giác này. 
Lâu nay, bạn có cảm thấy nhàm chán với những việc lặt vặt của mình? Thử lấy một ví dụ nho nhỏ là việc gọt vỏ khoai tây. Nhiều người cảm thấy rất bực bội vì phải gọt những củ khoai tây có nhiều vết lồi lõm, rất mất thời gian. Thế nhưng, tôi đã từng chứng kiến những đầu bếp lành nghề gọt khoai tây. Quả thực, đó là một màn trình diễn hết sức điệu nghệ và lôi cuốn. Các đầu bếp với những thao tác thành thạo đã “lột xác” cho những củ khoai tây xấu xí, biến chúng thành thứ nguyên liệu chế biến món ăn trông rất hấp dẫn, ngon mắt. Công việc của họ chẳng có vẻ gì là nhàm chán, ngược lại, vô cùng thú vị và hữu ích. 
Thế nên, một khi chúng ta thật sự yêu thích công việc hay một hoạt động nào đó và tập trung toàn bộ năng lực, cả về thể chất và tinh thần để hoàn tất nó ở mức tốt nhất có thể, thì ngay cả những hoạt động tưởng như nhàm chán cũng sẽ trở nên vô cùng thú vị, tuyệt vời… Đam mê đến quên mình cũng có nghĩa là dốc hết sức để chinh phục mục tiêu, rồi bạn sẽ thấy hân hoan trong một cảm giác bay bổng tuyệt vời mà không gì có thể so sánh được.