Khi bạn thuê một người thông minh hơn bạn, bạn chứng tỏ rằng mình thông minh hơn họ” – (R.H.Grant)
Ảnh minh họa
Đây là một trong những nguyên tắc vàng mà triệu phú người Mỹ làm ăn ở Thái Lan William E. Heinecke cho rằng một người khởi nghiệp nhất thiết cần phải có. Khởi nghiệp ở Thái Lan từ năm 18 tuổi, sau 30 năm phát triển, hiện nay William E.Heinecke là chủ sở hữu một tập đoàn với hơn 30 Công ty thành viên, có doanh số hàng năm hơn 400 triệu USD. Vậy có gì đặc biệt trong nguyên tắc vàng của William E.Heinecke.
Trước đây, nhiều doanh nhân thường rất tự hào với sự thật là dù cho học vấn của họ khiêm tốn, nhưng họ đã đạt được những thành công đáng kể nhờ vào kinh nghiệm ở trường đời. Thế nhưng, tôi cho rằng một doanh nhân hiện đại đang phải đối mặt với một thế giới phức tạp và cần được học hành bài bản để có kiến thức vững vàng. Mỗi khi nói chuyện với những người trẻ tuổi, tôi cố gắng chuyển cho họ thông điệp: Đừng rời khỏi trường học nếu bạn muốn thành công trên thương trường! Nếu bạn tính chuyện đến một đất nước đang phát triển để mở cửa hàng, bạn vẫn có thể thành công nhờ việc làm chăm chỉ và kiên nhẫn, nhưng nếu bạn muốn khởi nghiệp ở một thị trường phát triển hơn thì… chưa chắc!
Thái Lan hồi những năm 1960 là mảnh đất của cơ hội kinh doanh. Vì vậy, tôi không thể bỏ ra 4-5 năm theo học đại học để rồi phải bắt đầu lại từ đầu. Khi cha mẹ tôi nhắc tôi chuyện trở về Mỹ học đại học, tôi đã trả lời rằng tôi không muốn làm việc cho người khác, khi tôi cần ai đó thông minh hơn tôi thì tôi sẽ đi thuê và một khi tôi trở thành triệu phú thì chẳng ai quan tâm đến chuyện tôi từng học trường nào. Bây giờ tôi cũng khuyên hai con trai của mình giống như những gì cha mẹ tôi từng khuyên tôi và may mắn là chúng đã nghe lời khuyên của tôi.
Tôi khởi nghiệp bằng công việc của người bán quảng cáo cho tờ Bangkok World. Lúc đó, chuyện tiếp cận người đứng đầu của một công ty đa quốc gia không phải là quá khó và bạn có thể nhận được câu trả lời của ông ta: “Được thôi, anh sẽ có một mẫu quảng cáo”. Cuộc sống bây giờ không đơn giản như thế. Nếu vào thời điểm hiện nay mà khởi nghiệp ở Thái Lan, tôi không nghĩ là mình lại làm được như thế. Ngày đó, tôi chỉ cần 1.200 USD, bây giờ bạn phải cần gấp một trăm lần hơn thế.
Những gì tôi học về ngành quảng cáo là từ David Ogilvy, một trong những bậc thầy về sáng tạo trong thế giới quảng cáo. Lời khuyên của Ogilvy mà tôi không bao giờ quên là “Luôn thuê những người giỏi hơn”. Tôi bị ảnh hưởng rất lớn bởi triết lý kinh doanh của ông. Đúng là có nhiều người giỏi hơn tôi trong nhiều lĩnh vực: giỏi viết bài phát biểu, giỏi xây dựng một nhóm làm việc, biết cách kiên nhẫn để huấn luyện một thành viên khác trong nhóm về một kỹ năng mới. Nếu bạn luôn thuê những người giỏi hơn bạn trong lĩnh vực quan trọng, bạn sẽ xây dựng được một tổ chức rất mạnh. Vì vậy, hãy thuê những người giỏi và để họ làm việc với bạn, dù phải tốn nhiều tiền. Tôi có cổ phần trong Công ty, nhưng lương tôi lại thấp hơn lương của một số quản trị viên chủ chốt. Tôi không thấy phiền lòng khi họ kiếm được nhiều tiền hơn mình, đặc biệt là khi họ làm tốt công việc của họ.
Khi thuê người, tôi không quá chú ý vào lý lịch của họ mà đánh giá cơ bản của tôi là dựa vào năng lực của người đó. Tôi tìm những người mà tôi tin là họ có thể giúp cho công việc kinh doanh phát triển, những người thể hiện sự nhiệt tình, những người biết cách cư xử tốt với nhân viên.
Trước đây, khi Công ty còn ở quy mô nhỏ, tôi đã thuê người quá nhanh. Chỉ cần ai đó đến xin phỏng vấn ở Công ty cẩn thận hơn và phức tạp hơn nhiều. Ứng cử viên cho một vị trí quản lý cấp cao sẽ được phỏng vấn bởi ít nhất là 6 người. Một trong những quản trị viên cấp cao của tôi thường có xu hướng chỉ thuê người có bằng thạc sĩ vì tin rằng bằng cấp thể hiện sự chín chắn và tính kỷ luật của họ.
Kiến thức chuyên sâu là điều mà các doanh nghiệp châu Á đang cần, nhưng cũng đừng để “quá nhiều kiến thức xóa sạch lửa sáng tạo”. Hãy tưởng tượng nhà khởi nghiệp là người sáng tác nhạc thì một người có bằng MBA là người điều khiển dàn nhạc. Họ tập trung vào sự việc và tính hệ thống của nó, vào những chuyện tiêu cực, những điều chưa tốt để biến chúng thành có ích chứ không tập trung vào những chuyện lạc quan như mở rộng thị trường hay tìm cách mới để phục vụ khách hàng và cơ hội bán hàng mới. Vì vậy, hãy đón chào họ, nhưng phải giữ cho mạch sáng tạo của bạn luôn chảy.
Sử dụng những bộ não của người khác là một niềm vui thật sự nếu bạn thích có nhiều người cùng chơi dàn nhạc của mình. Điều quan trọng là bạn thích họ. Nếu làm việc với ai mà bạn không thích thì chỉ mang lại sự căng thẳng mà thôi, dù cho họ có giỏi đến đâu chăng nữa.
Bạn có thể trả nhiều tiền để thuê người giỏi nhưng những người sáng tạo thường làm việc do họ yêu thích công việc, chứ không phải là vì tiền. Họ có quyền khó tính và chọn lựa, nhưng bạn sẽ không thể nào quên được thời gian mà bạn cùng làm việc và trưởng thành bên cạnh những tài năng lớn, những người giúp bạn trở thành một doanh nhân thành công hơn.
