Với sự yếu kém trong quản lý điều hành của cán bộ lãnh đạo ở các doanh nghiệp nhà nước (DNNN), Chính phủ đã cho thực hiện thí điểm thuê tổng giám đốc (CEO), sau đó rút kinh nghiệm để xây dựng cơ chế triển khai đại trà. Thế nhưng hơn 4 năm trôi qua, các DNNN vẫn loay hoay với nhiều vướng mắc và chưa thể trải thảm đỏ mời người tài về làm lãnh đạo.
Ảnh minh họa
5 tập đoàn bao gồm: Tổng công ty Công nghiệp ô tô Việt Nam – Vinamotor, Công nghiệp tàu biển, Thiết bị kỹ thuật điện, Thủy tinh và gốm xây dựng và Xây dựng sông Hồng được Chính phủ cho thực hiện thí điểm thuê CEO. Tuy nhiên, chỉ có Vinamotor tìm được CEO cho mình.
Yếu và thiếu CEO
Theo bà Nguyễn Thị Vân Anh, Giám đốc tuyển dụng nhân sự cao cấp của Navigos Group, hạn chế chủ yếu của nhân lực cao cấp (lãnh đạo tầm trung) của Việt Nam hiện nay chủ yếu là những kỹ năng mềm cần thiết để một người thành công trên cương vị lãnh đạo. Cụ thể: kỹ năng ra quyết định, kỹ năng động viên và thúc đẩy cấp dưới làm việc, kỹ năng phân công công việc… Mặt khác, lực lượng nhân sự bậc trung và cao của Việt Nam hiện nay vẫn chưa được trang bị đầy đủ những kinh nghiệm thực tiễn về quản lý trong quá trình hội nhập.
Trong khi các doanh nghiệp tư nhân (DNTN) sẵn sàng bỏ ra hàng tỷ đồng để tìm người giỏi thì các DNNN vẫn tốn thời gian vật lộn với đề án thuê CEO. Cái vướng chung không phải là trả mức lương cao bao nhiêu mà là áp dụng cơ chế tuyển dụng mới, tổng giám đốc được trao quyền tới đâu? Bộ máy cũ phải thay đổi như thế nào? Mối quan hệ giữa chủ sở hữu và người làm thuê được phân định rạch ròi đến đâu? Bởi để đạt được mục tiêu tăng lợi nhuận, tăng doanh thu thì “nhạc trưởng” được thuê phải có quyền quyết định vận mệnh của tổng công ty.
Bà Vân Anh cho rằng “Ít nhất trong 4 năm tới, Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục đối đầu với cảnh khan hiếm lao động cấp cao, bởi lẽ đào tạo khó mà sản sinh lập tức nguồn cung ứng lao động cấp cao để đáp ứng được nhu cầu ngày càng gia tăng. Chính vì vậy, Việt Nam cần nguồn lao động nước ngoài để cải thiện nhanh chóng tình trạng thiếu nhân lực cấp cao hiện thời, điều này sẽ giúp cho Việt Nam trở nên cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Việt Nam đã, đang và sẽ có một nhu cầu nhất định về nhân lực lao động nước ngoài, vì Việt Nam chưa có đủ những chuyên gia cao cấp giàu kinh nghiệm. Ngoài ra, việc thuê CEO từ nước ngoài cũng nhằm giúp đào tạo các nhà quản lý Việt Nam thông qua quá trình làm việc chung.”
Mới đây Phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng đã ký văn bản về việc xây dựng đề án tuyển dụng các chức danh lãnh đạo chủ chốt trong công ty nhà nước. Thời hạn cho việc thực hiện đề án và báo cáo với Phó thủ tướng trước ngày 1/10/2008. Sau khi thí điểm, Bộ LĐTB-XH sẽ nghiên cứu, đánh giá, rút ra những khó khăn để cho ra đời Đề án tổng thể về việc thuê CEO để trình Chính phủ.
Hiện nay các tập đoàn đều tự xây dựng đề án thuê CEO và trình Chính phủ. Tuy nhiên tới đây có thể Thủ tướng sẽ quyết định cơ chế lương riêng cho các CEO của các tập đoàn theo một hạn mức nhất định.
