Quả bóng tiền ảo lăn về đâu?

Sau một thời gian thử nghiệm, đầu tháng 7 sàn giao dịch Bitcoin tại VN đã chính thức ra mắt: www.vbtc.vn. Như vậy, dù NHNN công bố không chấp nhận Bitcoin, đồng tiền ảo này vẫn có chỗ đứng nhất định tại thị trường VN.

Sàn giao dịch Bitcoin trực tuyến www.vbtc.vn được thành lập bởi Công ty TNHH VBTC (VN) và Công ty Bit2C. Có thể nói, việc chính thức ra mắt và giao dịch, sàn này đã tác động mạnh đến các sàn giao dịch ngầm ở VN. 

Theo phân tích của nhiều chuyên gia, dù các cơ quan chức năng có cấm song nhu cầu kết nối giao dịch tại các sàn là rất lớn và vẫn diễn ra hàng ngày. Và đặc biệt, kinh doanh tiền ảo vẫn có lời nên các DN này đành đăng ký với cơ quan quản lý ngành nghề hoạt động của mình là “kinh doanh máy vi tính, phần mềm” để đưa Bitcoin vào VN. Bởi bản chất hoạt động của Bitcoin là thông qua phần mềm với nhiều phiên bản khác nhau…

Còn đối với sàn giao dịch thì cho Bitcoin ẩn vào hình thức “đại lý môi giới đấu giá”, do thực tế, Bitcoin VN chỉ giữ vai trò kết nối giữa người mua và bán Bitcoin. Do vậy, nói giao dịch tiền ảo là đại lý cũng đúng mà môi giới cũng đúng. Song song, đơn vị này tiếp tục làm việc với cơ quan chức năng để được thừa nhận là lĩnh vực kinh doanh hợp pháp. Như vậy, rõ ràng việc cấp phép hay không cấp phép sàn giao dịch Bitcoin tại VN không hề ảnh hưởng tới hoạt động của các nhà đầu tư. 

Ngay cả cộng đồng Bitcoin cũng cho rằng, dù không ảnh hưởng nhưng họ mong muốn đồng tiền ảo này được biết đến rộng rãi tại thị trường VN. Tại quán cà phê đầu tiên tại Hà Nội chấp nhận giao dịch bằng Bitcoin và chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin, ông chủ quán cafe này cũng cho hay, sẽ không dỡ tấm biển này xuống, bởi đây chỉ là hình thức để quảng bá quán cũng như loại hình giao dịch mới mẻ này. Chủ quán cho biết: Dù giao dịch bằng đồng Bitcoin tại quán không đáng kể nhưng khách tới quán nhiều hơn trước do tò mò một phần, một phần nữa là muốn tìm hiểu và được chia sẻ về loại đồng tiền mới mẻ tại VN. 

Đại diện NHNN cho biết hiện không cấp phép hoạt động cho sàn giao dịch Bitcoin nào. Từ cuối tháng 2/2014, NHNN đã có văn bản cảnh báo về việc giao dịch tiền ảo tại VN. Đồng thời khẳng định Bitcoin không phải là tiền tệ và phương tiện thanh toán hợp pháp tại VN, việc sử dụng Bitcoin để thanh toán không được pháp luật thừa nhận. 

Và trên thế giới, hầu hết các quốc gia đã có thông báo không chấp nhận Bitcoin là phương tiện thanh toán hợp pháp và đưa ra các cảnh báo rủi ro cho người sử dụng bitcoin như Thái Lan, Nga, Pháp, Trung Quốc, Malaysia, Indonesia, Nauy… đều không thừa nhận Bitcoin là một đồng tiền hợp pháp được lưu thông trên thị trường. 

Lý do cấm mà NHNN đưa ra là Bitcoin là một dạng tiền kỹ thuật số (tiền ảo), không được phát hành bởi Chính phủ hay một tổ chức tài chính, mà được tạo ra và vận hành dựa trên hệ thống các máy tính kết nối mạng internet ngang hàng. Trong đó, các giao dịch bằng Bitcoin có tính ẩn danh cao nên Bitcoin có thể trở thành công cụ cho tội phạm như rửa tiền, buôn bán ma túy, trốn thuế, giao dịch, thanh toán tài sản phi pháp.

Tuy nhiên giới phân tích tài chính lại có góc nhìn hoàn toàn khác: thay vì thấy khó quản Bitcoin là cấm, thì NHNN nên tìm hiểu cách thức quản lý đồng tiền này của nhiều quốc gia khác. Ví dụ tại California và New York (Mỹ) là những nơi đầu tiên có những bộ luật quản lý Bitcoin, Nhà nước có thể tìm hiểu cách thức quản lý. Hoặc như Singapore và Nhật Bản đều đã tuyên bố không quản Bitcoin vào thời điểm hiện tại. Những quốc gia có hệ thống Chính phủ bảo thủ lớn là Trung Quốc cũng không cấm Bitcoin. Việc giao dịch, tích trữ, vận chuyển Bitcoin tại Trung Quốc không phạm pháp, chỉ không được bảo hộ.

Rõ ràng quả bóng Bitcoin đăng lăn về đâu, bài toán chưa có lời giải? Và để đồng tiền này thực sự có chỗ đứng cũng như “danh phận” rất cần sự vào cuộc của các cơ quan hữu quan.