Quản lý bitcoin thế nào?

Hiện dư luận đang có nhiều ý kiến trái chiều về bitcoin. Tuy nhiên, tính đến thời điểm này, chưa có một cơ quan nào đưa ra quyết định chính thức về việc cho phép hay không cho phép loại tiền ảo trên được lưu hành tại VN.

Trong khi dư luận còn đang bán tín, bán nghi về đồng bitcoin thì Cty TNHH Bitcoin VN có trụ sở tại Bến Vân Đồn (quận 4, TP HCM) vừa phát đi thông cáo về việc Cty này đã hợp tác với Bit2C (một Cty ở Israel) để lập sàn giao dịch bitcoin trực tuyến đầu tiên (VBTC) tại VN. Theo đó, hai đơn vị này đã chính thức ký hợp tác vào ngày 24/3/2014 và dự kiến sàn giao dịch trực tuyến VBTC sẽ được ra mắt vào cuối tháng 4 tới. Cùng với đó, Hiệp hội Bitcoin VN sẽ lần đầu tiên khai mạc hội nghị Bitcoin vào ngày 23/5/2014.

Để giải đáp thắc mắc, vì sao thị trường bitcoin đang rất u ám mà DN vẫn định khai phá một lĩnh vực được cho là “xương xẩu” này, theo bà Nguyễn Trần Bảo Phương – Giám đốc điều hành của Cty TNHH Bitcoin VN, mặc dù có nhiều tin tức tiêu cực sau khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cảnh báo về những rủi ro liên quan đến bitcoin. Tuy nhiên, việc sử dụng bitcoin chưa bao giờ bị cấm ở VN. Với sự ra đời của sàn giao dịch trực tuyến bitcoin đầu tiên tại VN, việc phát triển của đồng tiền này sẽ nhanh chóng được mở rộng.

Thông tin từ Phòng Kiểm tra (Sở KH&ĐT TP HCM) cho biết, Cty TNHH Bitcoin VN đăng ký 12 ngành, nghề kinh doanh như bán lẻ hàng may mặc (ngành chính), bán lẻ hàng lưu niệm, bán buôn thiết bị và linh kiện điện tử, viễn thông… 12 ngành, nghề trên không thuộc diện kinh doanh có điều kiện nên Sở cấp đăng ký kinh doanh là đúng quy trình. Trường hợp DN này muốn mở sàn giao dịch hàng hóa thì phải xin phép Bộ Công Thương. Về việc trong tên DN có chữ Bitcoin, phòng cũng cho biết tên này được chấp nhận vì không vi phạm quy định về đặt tên DN.

Mới đây, Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin (Bộ Công Thương) cũng có thông báo liên quan đến Cty Bitcoin VN. Trong đó nói rõ lý do Cục từ chối hồ sơ thông báo của website www.bitcoinvietnam.com.vn như một website thương mại điện tử. Việc thông báo website chỉ áp dụng đối với các website thương mại điện tử bán hàng, trên đó người bán phải cung cấp thông tin cho khách hàng để có thể xác định chính xác các đặc tính của hàng hóa, dịch vụ khi quyết định giao kết hợp đồng. Hiện tại bitcoin chưa được quy định là hàng hóa hay dịch vụ trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành.

Như vậy, hiện nay Cục TMĐT – CNTT (Bộ Công Thương) không chấp nhận việc thông báo, đăng ký các website mua bán bitcoin như website TMĐT bán hàng hay sàn giao dịch TMĐT. Do việc sở hữu và sử dụng bitcoin như một loại tài sản tiềm ẩn nhiều rủi ro và không được pháp luật bảo vệ, Cục cũng khuyến cáo người tiêu dùng thận trọng khi tham gia mua bán bitcoin hay sử dụng bitcoin để thanh toán cho các giao dịch thương mại điện tử.

Còn theo Ngân hàng Nhà nước, bitcoin chứa đựng nhiều rủi ro cho người sử dụng. Các giao dịch bằng bitcoin có tính ẩn danh cao nên bitcoin có thể trở thành công cụ cho tội phạm như rửa tiền, buôn bán ma túy, trốn thuế, giao dịch, thanh toán tài sản phi pháp… Bitcoin là tiền ảo được lưu giữ dưới dạng kỹ thuật số nên nguy cơ bị tấn công, đánh cắp, thay đổi dữ liệu hoặc bị ngừng giao dịch là rất lớn. Bên cạnh đó, do giá trị đồng bitcoin biến động mạnh và phức tạp trong thời gian ngắn nên hoạt động đầu tư vào bitcoin ẩn chứa nhiều nguy cơ về bong bóng. Đặc biệt, bitcoin không bị chi phối và kiểm soát giao dịch bởi cơ quan quản lý nhà nước nào. Do đó, người sở hữu bitcoin sẽ chịu toàn bộ rủi ro vì không có cơ chế bảo vệ quyền lợi.

Ngân hàng Nhà nước VN khuyến cáo, bitcoin không phải là tiền tệ và không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại VN. Việc sở hữu, mua bán, sử dụng bitcoin như là một loại tài sản tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho người dân và không được pháp luật bảo vệ. Ngân hàng Nhà nước còn khuyến cáo các tổ chức, cá nhân không nên đầu tư, nắm giữ, thực hiện các giao dịch liên quan đến bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác.

Hiện tại bitcoin chưa được quy định là hàng hóa hay dịch vụ trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành.

Với việc chỉ dừng ở khuyến cáo của hai cơ quan quản lý nhà nước về vấn đề trên, người dân và DN vẫn có thể hiểu giao dịch liên quan đến bitcoin chưa bị cấm và việc một DN của VN đã nhanh chóng ra tuyên bố liên kết để lập sàn giao dịch. Bởi vì, pháp luật của VN có quy định, DN được làm những gì mà pháp luật không cấm.

Bên cạnh đó, một số chuyên gia còn cho rằng, bitcoin như một hạt nhân báo hiệu cho xu thế phát triển của tiền tệ thế giới trong tương lai. Những đồng tiền đa quốc gia, thanh toán xuyên biên giới nhanh gọn và ít tốn kém về chi phí. Tuy nhiên, đồng bitcoin hay những dạng tiền kỹ thuật số như vậy đang chờ được hoàn thiện, khắc phục nhiều hạn chế về mặt công nghệ, phát hành hay điều tiết… Vậy thì khi nào có thể khắc phục những hạn chế này ? Tiền kỹ thuật số có phải là tương lai hay không?… đang là những câu hỏi còn bỏ ngỏ.