Trong khi nợ xấu không ai dám mua vì khó bán được khi thị trường bất động sản chưa khởi sắc, tốt nhất là mình trì hoãn khoản nợ xấu đó lại một thời gian
Việc bán nợ cho VAMC (Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam) không chỉ giúp các NHTM, DN được khám bệnh mà còn là phương thuốc giúp họ có thêm năng lượng trong vòng 5 năm để xử lý khoản nợ này, PGS. TS. Trần Hoàng Ngân, đại biểu Quốc hội đoàn TP. Hồ Chí Minh nói với báo chí bên hành lang Quốc hội.
Nhưng, khi các NHTM dồn dập xếp hàng bán nợ xấu, chúng ta có nên lo ngại năng lực giải quyết của VAMC?
Cho đến nay, VAMC làm nhiệm vụ chính là xác nhận nợ và kiểm chứng lại tài sản nợ xấu của NHTM đang bị DN mắc nợ. Nếu khoản nợ xấu đó đã trích lập dự phòng 20% thì khoản nợ 100 tỷ đồng chỉ được xác nhận là 80 tỷ đồng. Như vậy, nó là đơn vị thẩm định bước đầu về tài sản nợ xấu của NHTM.
Tôi cho rằng, đó là một nghệ thuật rất tốt trong xử lý nợ xấu của Việt Nam. Trong khi nợ xấu không ai dám mua vì khó bán được khi thị trường bất động sản chưa khởi sắc, tốt nhất là mình trì hoãn khoản nợ xấu đó lại một thời gian, có thể là 2 năm, 3 năm hoặc 5 năm. Với cách làm này, bản thân NHTM phải trích lập dự phòng 20%/năm, thì rõ ràng có nợ xấu đã phải chịu thiệt hại rồi.
Thế nhưng, trước khi VAMC ra đời bản thân các NHTM đã trích lập rồi?
Đúng là trước khi có VAMC, bản thân các NHTM đã trích lập dự phòng. Nhưng, do quản lý nợ xấu là việc của NHTM nên thanh tra, kiểm tra của NHNN có khó khăn. Bây giờ, NHTM đem tài sản nợ xấu đến VAMC đã là minh bạch rồi.
Tại sao các NHTM lại tiếp tục đem nợ xấu đến nhiều, nghĩa là bản thân họ đã không che giấu được nữa. NHNN đã mở cho họ một cánh cửa để có thêm dòng vốn. Cách xử lý này hay ở chỗ làm giảm áp lực cạnh tranh vốn. Như chúng ta thấy, hiện nay tình trạng cạnh tranh trong huy động vốn đã giảm đi vì NHTM có được nguồn vốn vay từ NHNN. Vấn đề hiện nay cần kiến nghị là NHNN phải kéo giảm thêm lãi suất, tiếp tục hỗ trợ cho NHTM. Nếu NHNN chiết khấu cho NHTM với lãi suất thấp thì họ sẽ có điều kiện bơm vốn ra thị trường với lãi suất thấp…
Mục tiêu NHNN đặt ra là đến 2015 sẽ giải quyết xong nợ xấu. Vậy với cách mua bán như hiện nay có thực hiện được không?
Hiện nay, Chính phủ đang có nhiều giải pháp khác bên cạnh VAMC. Bản thân NHTM có nợ xấu cũng phải lo tự trích lập dự phòng. Nếu không bán được nợ xấu cho VAMC thì cũng vẫn phải trích lập. Thứ nữa là thời gian qua, Chính phủ đã cùng với các bộ, ngành tạo nhiều gói kích thích kinh tế, như gói 170 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ phát hành thêm, gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng hỗ trợ cho thị trường nhà ở, hiện đang tháo tiếp các vấn đề liên quan đến miễn, giảm thuế… Tất cả các chính sách đó, cùng với chính sách tiền tệ của NHNN, hợp thành bài toán tổng thể giải quyết nợ xấu chứ không phải chỉ một mình NHNN đơn độc thực hiện.
Cùng với đó là quyết tâm tái cơ cấu nền kinh tế. Vì nay có nợ xấu của các tập đoàn, DNNN nên phải đẩy nhanh quá trình tái cơ cấu. Để làm việc này, vừa qua Chính phủ cũng đã hoàn thiện thể chế, đưa ra nhiều văn bản hướng dẫn để DNNN sớm được cổ phần hóa, có thể thoái vốn được ở những nơi đầu tư đa ngành. Năm 2013, thể chế cơ bản đã làm xong. Cho nên, chúng ta hoàn toàn có thể kỳ vọng vào kết quả tích cực trong việc xử lý nợ xấu thời gian tới.
Nhưng trước mắt, nợ xấu cũng là một nguyên nhân khiến lợi nhuận ngân hàng giảm sút trong năm nay, thưa ông?
Thực ra, năm qua là năm rất khó khăn đối với các NHTM. Chúng ta thấy rằng, dư nợ tín dụng tăng không cao, trong khi đây là nguồn thu chính của họ. Các NHTM đang chấp nhận hy sinh khoản lợi nhuận của mình để tái cơ cấu nên việc lợi nhuận ngành Ngân hàng năm nay rất thấp là điều dễ hiểu. Nhưng, vấn đề của các NHTM hiện nay là tranh thủ thời gian này để tái cơ cấu, nâng cao năng lực cho vay, năng lực cán bộ, năng lực tín dụng… để từ đó đón đầu cơ hội ở những năm sau. Tôi nghĩ, với sự quyết tâm của ngành Ngân hàng, từ năm 2015 trở đi, hệ thống ngân hàng sẽ vững mạnh hơn.
Nói về mức tăng trưởng tín dụng, theo ông năm 2013 và năm 2014 nên ở mức bao nhiêu là hợp lý?
Tôi cho rằng, tăng tín dụng năm nay khoảng 10% – 11% là hợp lý. Vấn đề là làm sao dư nợ tăng như vậy, nhưng chất lượng tín dụng cũng rất quan trọng. Nên ưu tiên hiện nay là dành cho chất lượng tăng trưởng tín dụng.
Cũng chính vì vậy, điều hành kinh tế – xã hội năm 2014 vẫn là ưu tiên kiểm soát lạm phát, ổn định vĩ mô và tăng trưởng GDP chỉ ở mức 5,8%. Các báo cáo của ANZ, IMF đều cho rằng, Việt Nam sẽ tăng trưởng nhanh ở những năm từ 2016. Còn đến 2015 vẫn chấp nhận tăng trưởng ở mức hợp lý, ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô.
Với tình hình như vậy, để đáp ứng được nguồn trái phiếu Chính phủ phát hành 400 nghìn tỷ đồng năm 2014 và để đáp ứng vốn cho nền kinh tế, cung tín dụng năm sau sẽ tăng vào khoảng 12% – 15%, tức khoảng 500 nghìn tỷ đồng.
Xin cảm ơn ông!
Theo Thời báo ngân hàng
