Kinh doanh online kén doanh nghiệp Việt Nam

Doanh thu từ kinh doanh online mới đạt 500 tỷ đồng, trong khi cơ hội còn có thể lên tới 105.000 tỷ đồng mỗi năm. Đa phần người dân vẫn có thói quen đến tận cửa hàng tìm mua các món đồ giá trị cao.

Theo báo cáo mới nhất của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam thực hiện trên 3.193 doanh nghiệp, 42% đơn vị cho biết đã xây dựng website riêng nhưng chỉ 29% trong đó nhận đặt hàng qua mạng. Doanh thu từ kinh doanh trực tuyến (online) mới chỉ chiếm 0,3-0,5% tổng doanh số bán lẻ, tương đương khoảng 500 tỷ đồng, trong khi có thể đạt đến 105.000 tỷ đồng mỗi năm.

Ông Nguyễn Hòa Bình, Trưởng ban Truyền thông Hiệp hội Thương mại điện tử cho biết, niềm tin tiêu dùng đối với kinh doanh online hiện giảm mạnh, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của ngành. Đây là kết quả sau hàng loạt lùm xùm doanh nghiệp đa cấp trá hình thương mại điện tử để lừa đảo (Diamond Holiday, Muaban24…) và sự rạn nứt của mô hình bán hàng theo nhóm online (Deal Sốc, Nhóm Mua…).

Bên cạnh đó, ông Đinh Anh Huân, Tổng Giám đốc hệ thống bán hàng trực tuyến Dienmay.com, cũng cho biết giờ đây khách hàng chủ yếu tham khảo sản phẩm trên website, sau đó mới đến mua trực tiếp, giá trị hàng hóa đa phần là thấp. Đối với sản phẩm đắt tiền, khách vẫn muốn mua trực tiếp do lo ngại về chất lượng và dịch vụ. Do đó, tỷ trọng doanh số từ kinh doanh online chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng doanh thu của nhiều công ty. Yếu tố này gây ảnh hưởng đến quyết định có nên mở rộng đầu tư vào kênh này hay không.

Tình hình kinh tế 2013 được dự báo tiếp tục khó khăn, trong đó mô hình bán hàng truyền thống sẽ chịu sức ép lớn về các chi phí mặt bằng, nhân sự, đầu vào. Do vậy, các chuyên gia marketing nhận định, đẩy mạnh đầu tư kinh doanh online có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí lưu kho, mặt bằng, nhân sự , giảm vốn lưu động và hạ giá thành sản phẩm.

Tuy nhiên, kinh doanh online không phải là hình thức phù hợp với tất cả mặt hàng tiêu dùng. Ông Trương Văn Quý, Giám đốc Trường Đào tạo Internet marketing EQVN cho rằng còn tùy vào đặc thù từng ngành và mô hình phân phối của doanh nghiệp. Một số ngành như du lịch, sách, điện tử điện lạnh, thời trang… phù hợp để bán online hơn là các sản phẩm tiêu dùng nhanh như mỹ phẩm, thực phẩm…

Bên cạnh đó, chuyên gia marketing Ngô Đình Dũng nhận định đa số công ty Việt Nam đang khá thành công với mô hình trung tâm mua sắm lớn có uy tín thương hiệu từ trước, sau đó chuyển sang vừa bán trực tiếp và vừa bán online. Đây là một yếu tố đặc thù đối với kinh doanh online tại Việt Nam.

Sở dĩ kinh doanh online ở các nước như Mỹ, Autralia phát triển mạnh là do khoảng cách địa lý các nơi xa nhau, cùng quy định chặt chẽ được tuân thủ nghiêm chỉnh. Ở Việt Nam hầu hết ngược lại, người tiêu dùng vẫn thích mua tận nơi với thói quen “tiện đường ghé mua”, ông Dũng phân tích.

Mặt khác, ứng dụng công nghệ cao vẫn là một điểm yếu của đa phần doanh nghiệp Việt Nam do quy mô còn nhỏ và chưa đủ tiềm lực tài chính. Để kinh doanh online hiệu quả phải vận hành đồng bộ về quản lý như thường xuyên cập nhật sản phẩm, phản hồi nhanh và bảo mật thông tin khách hàng.

Đại diện Hiệp hội Thương mại điện tử cho rằng kinh doanh online Việt Nam cần thêm một bước tiến dài. Trong đó, không thể thiếu các quy định chặt chẽ, chế tài hợp lý bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Trước mắt, đây vẫn là xu hướng kinh doanh khả thi khi lượng người dùng internet cùng thói quen và nhu cầu mua sắm tiện lợi ngày càng tăng. Hiện Việt Nam mới có khoảng 31 triệu người dùng Internet, tương ứng 34% dân số, được xem là điều kiện thuận lợi cho kinh doanh online phát triển.

Ông Lê Phạm Anh Thy, Giám đốc Marketing tại Công ty cổ phần Nguyễn Kim phân tích, cũng là giao dịch qua mạng nhưng với kinh doanh online chính thống, khách hàng sẽ giao dịch trực tiếp với chính doanh nghiệp thực hiện cùng nguồn hàng hóa đảm bảo. Ngoài ra, việc phản hồi thông tin cũng thuận lợi hơn và được phục vụ nếu xảy ra sự cố trong quá trình mua bán hoặc sử dụng sản phẩm.

Trong khi đó, với mua hàng theo nhóm, khách phải qua đơn vị trung gian, không chủ động được nguồn hàng. Đơn vị trung gian thường không chịu trách nhiệm về sản phẩm của nơi cung cấp, nhưng cách này vẫn hút khách chủ yếu nhờ giá rẻ.