Bài học từ công ty Kidwell bị kiện

Với khoản đầu tư lên đến trên 30 triệu USD cùng 7 năm triển khai dự án cung cấp điện tại Khu công nghiệp Phú Mỹ I (tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu), nhưng dự án của Công ty TNHH Điện quốc tế Kidwell chỉ là những gian nhà kho, với cánh cổng đóng im ỉm. Không những vậy, mới đây, đơn vị quản ly Khu công nghiệp Phú Mỹ I đã khởi kiện Kidwell vì không thanh toán tiền thuê đất.

Từ một dự án khả thi…

Ngày 20/8/1999, Công ty TNHH Điện quốc tế Kidwell Việt Nam chính thức được cấp giấy phép đầu tư, với chức năng xây dựng nhà máy điện và lưới điện cung cấp điện độc lập 24/24h cho các doanh nghiệp trong Khu công nghiệp Phú Mỹ 1, thời hạn hoạt động của nhà đầu tư 100% vốn nước ngoài này là 20 năm.

Ngay sau khi nhận được giấy phép đầu tư, tháng 10/1999, Kidwell đã nhanh chóng triển khai công việc thiết kế nhà máy, xây dựng tường rào và nhà bảo vệ; năm 2000, tiến hành san lấp 1 ha mặt bằng nhà máy.

Năm 2001, Kidwell hoàn tất việc thiết kế nhà máy, xây dựng khu văn phòng và tiến hành đàm phán mua thiết bị (máy phát điện và các thiết bị vận hành máy phát). Ngay trong năm 2002, Kidwell đã ký hợp đồng cung cấp máy phát điện và thiết bị phụ trợ với Hãng GE (Hoa Kỳ).

Sau khi hoàn thành phần chuẩn bị cho nhà máy, tháng 7/2003, với sự chấp thuận của UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Kidwell đã tiến hành đầu tư để xây dựng đường dây dẫn điện trung thế 22 KV cho nhà máy.

Có thể nói, với những bước chuẩn bị nghiêm túc, tất cả đã sẵn sàng để Kidwell phát điện thương mại! Không chỉ Kidwell tin vào điều đó, mà ngay cả Ban quản lý Khu công nghiệp Phú Mỹ I cũng đã căn cứ vào tiến độ xây dựng của dự án để soạn công văn gửi các doanh nghiệp trong Khu công nghiệp chuẩn bị soạn thảo hợp đồng mua điện của nhà cung cấp.

Tốc độ xây dựng khẩn trương của nhà đầu tư Kidwell đã “lây” cả sang phía Ban quản lý Khu công nghiệp, khiến trong Công văn 115/BQL – QLDA ngày 7/11/2000, Ban quản lý đã yêu cầu các doanh nghiệp trong khu phải “khẩn trương liên hệ trực tiếp với Công ty Điện quốc tế Kidwell và ký kết hợp đồng nguyên tắc mua bán điện để sớm có điện ổn định cho sản xuất”!

Theo tinh thần của bản hợp đồng, GE sẽ cung cấp loại máy phát điện phù hợp với yêu cầu đầu tư phân kỳ của Kidwell, nhưng điểm quan trọng nhất là, các máy này phải mới (hoặc không được quá 500 giờ vận hành thử). Quy định trên, theo ông Thomas Luong, Tổng giám đốc Kidwell để thoả mãn hai yêu cầu: một là đảm bảo yêu cầu kỹ thuật vận hành nhà máy ổn định trong khoảng thời gian tối thiểu là 20 năm, hai là đáp ứng các yêu cầu về môi trường của nước sở tại.

Tuy nhiên, trong quá trình lắp đặt và chuẩn bị vận hành thử các tổ máy phát điện, ngày 3/9/2003, khi các chuyên gia của GE kiểm tra để tiến hành nghiệm thu, mới phát hiện rằng, máy móc của họ đem sang không phù hợp với đặc tính kỹ thuật và tuân thủ chất lượng như đã được hai bên thống nhất trong hợp đồng ban đầu.

Với những lý do trên, một mặt Kidwell yêu cầu niêm phong toàn bộ nhà máy để giữ nguyên hiện trạng, một mặt yêu cầu GE lập tức có những giải pháp thích hợp để thực hiện hợp đồng hai bên đã tiến hành ký kết.

Tuy những yêu cầu đó hoàn toàn phù hợp với những thoả thuận của hai bên, nhưng từ tháng 10/2003 tới nay, ngoài một lần cử các chuyên gia của mình từ Singapore sang, phía GE hoàn toàn im lặng, thậm chí có vẻ như nhà sản xuất thiết bị cơ điện lừng danh thế giới này đã quên mất rằng, họ đã từng có hợp đồng bán và lắp thiết bị tại Nhà máy Kidwell tại Khu công nghiệp Phú Mỹ I!

Trước tình hình trên, phía Công ty Kidwell chỉ còn biết cắn răng chịu trận! Đó chính là những lý do được ông Thomas Luong đưa ra minh chứng cho nhận định: bất động và hy vọng mong manh.

Để đảm bảo có điện cho các doanh nghiệp tại Khu công nghiệp Phú Mỹ I được hoạt động bình thường, khi Nhà máy của Kidwell chưa thể cung cấp điện, phía Kidwell đã cho Khu công nghiệp mượn toàn bộ hệ thống đường dây 22 KV để dẫn điện mua của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cung cấp cho hoạt động của các doanh nghiệp trong Khu công nghiệp.

Tại buổi hòa giải ở Tòa án Nhân dân (TAND) huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu sáng 26/1/2010 về tranh chấp hợp đồng thuê lại đất tại Khu công nghiệp Phú Mỹ I, bên bị đơn Kidwell Việt Nam đề nghị tòa án bổ sung thêm Hãng GE vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan để liên đới trách nhiệm tài chính, cùng Kidwell trả nợ tiền thuê đất cho Công ty Đầu tư và Khai thác hạ tầng Khu công nghiệp Đông Xuyên và Phú Mỹ I (IZICO, thuộc quyền quản lý của UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu).

Theo đơn khởi kiện gửi đến TAND huyện Tân Thành hôm 18/8/2009, IZICO buộc Kidwell Việt Nam phải thanh toán cho IZICO số tiền thuê đất tính đến ngày 31/12/2008 là 317.411,02 USD cùng với tiền lãi đối với các khoản chậm thanh toán cho IZICO theo hợp đồng thuê đất đã ký năm 2000.

Vấn đề liên quan đến GE bắt đầu từ đây. Sau khi IZICO khởi kiện, Kidwell Việt Nam cũng đã có công văn giải trình (ngày 28/12/2009) đến TAND huyện Tân Thành. Theo đó, nguyên nhân khiến Kidwell Việt Nam chậm thanh toán hợp đồng với IZICO là do nhà máy điện của họ đến nay vẫn chưa đi vào hoạt động, kể từ khi GE vận hành thử một số hạng mục được lắp đặt năm 2003. Trên thực tế, đây được xác định là hệ quả của việc GE đã không cung cấp máy phát và các thiết bị điện đúng chất lượng theo hợp đồng kinh tế giữa GE và Kidwell Việt Nam hồi tháng 8/2002. 

Theo Kidwell Việt Nam, việc vi phạm hợp đồng của GE đã làm cho dự án nhà máy điện Kidwell hoàn toàn tê liệt, không thể sản xuất điện, không bán được điện cho khách hàng, phía Kidwell đã thất thoát một khoản tiền lợi tức hơn 150 triệu USD tính đến thời điểm này. Điều đó làm cho Kidwell tổn thất cả về mặt tài chính lẫn uy tín đầu tư. Đây được xác định là nguyên nhân trực tiếp làm cho Kidwell không thực hiện được hợp đồng thuê đất với IZICO.

Trầm trọng hơn, Kidwell Việt Nam đang đứng trước nguy cơ phá sản vì đầu tư nhiều nhưng không có nguồn thu, hơn nữa, sau khi GE vi phạm hợp đồng, Kidwell phải tốn thêm chi phí bảo vệ tài sản và buộc phải sa thải nhân lực…

Tại phiên hòa giải ở TAND huyện Tân Thành, đại diện phía Kidwell Việt Nam là ông Nguyễn Hùng Vân không từ chối trách nhiệm hợp đồng với IZICO nhưng đưa ra kiến nghị: IZICO cho Kidwell thêm thời gian để có phương án trả nợ và điểm mấu chốt là xin tòa án bổ sung thêm GE vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan để liên đới trách nhiệm tài chính với Kidwell trả nợ cho IZICO và các cơ quan liên quan tại Việt Nam.

Đại diện phía IZICO, ông Ngô Khánh Thao khẳng định, đối với IZICO, trên quan hệ hợp đồng, IZICO không liên quan đến GE, do đó, việc đề xuất trách nhiệm liên đới là chuyện giữa GE và Kidwell. Còn vấn đề gia hạn thời gian trả nợ sẽ xin ý kiến từ phía ban lãnh đạo. Trong khi đó, thẩm phán Trịnh Hoàng Anh cho biết sẽ xem xét đề nghị thứ hai của Kidwell Việt Nam.